ایفما طی نامه‌ای سرگشاده، اعتراض خود را به حذف نام داریوش مهرجویی،
کارگردان ایرانی به قتل رسیده از بخش «یادبود» مراسم اسکار شب یکشنبه اعلام کرد. طبق
سنت اسکار، هیئت انتخاب در بخش «یادبود» به گروهی انتخابی از ۵۱ شخصیت
سینمایی و سرگرمی‌ساز که در سال قبل درگذشته‌اند، ادای احترام کرد؛ از جمله متیو
پری (بازیگر)، ویلیام فریدکین (کارگردان)، جین برکین (بازیگر-خواننده) و ریوئیچی
ساکاموتو ( آهنگساز) اما نام داریوش مهرجویی تنها در بخش درگذشتگان وب‌سایت آکادمی
در کنار ۲۷۸ نام دیگر آمده بود.
مهرجویی به همراه
وحیده محمدی‌فر، همسر فیلمنامه‌نویسش در اکتبر گذشته به قتل رسید. قتل مرموز
مهرجویی، که تنها چند ماه پس از انتشار ویدیویی که در آن به سانسور و اختناق،
اعتراض محکمی کرده بود رخ داد و این شک را در اذهان عمومی ایجاد کرد که قتل
او کار حکومت است. ایفما که در نوامبر ۲۰۲۲ در پاسخ به جنبش «زن، زندگی، آزادی»
و برای نمایندگی کردن فیلمسازان مستقل و غیروابسته به حکومت تشکیل شد، معتقد است
که ذکر نام مهرجویی در وب‌سایت اسکار کافی نیست.
ایفما می‌نویسد: «حذف
نام داریوش مهرجویی از بخش «یادبود» مراسم اسکار، بسیار دلسردکننده است. مهرجویی
همه عمرش با سانسور درگیر بود و برای آزادی بیان جنگید» ایفما همچنین به نقش
مهرجویی به عنوان آغازگر سینمای موج نو اشاره و یادآوری می‌کند که فیلم دایره مینا مهرجویی اولین فیلم ایرانی
است که به طور رسمی ایران را در اسکار سال ۱۹۷۸ نمایندگی کرده بود. دایره مینا همچنین جایزه فیپرشی و بسیاری
از جوایز بین‌المللی دیگر را برای مهرجویی و ایران به ارمغان آورد. نقطه‌عطف دیگر
کارنامه مهرجویی فیلم گاو است که
شاید برای اولین بار سینمای ایران را در جهان مطرح کرد و جایزه جشنواره ونیز را در
۱۹۶۹ از آن خود
کرد. مهرجویی همچنین آثار تحسین‌شده دیگری چون پستچی، بانو و سارا را
در کارنامه خود دارد.
ایفما همچنین اشاره
می‌کند: «داریوش مهرجویی شخصیتی برجسته بود، استادی تمام‌عیار که آثارش تنها سرگرم‌کننده
نبودند، بلکه روشنگری می‌کردند و اذهان ما را به چالش می‌کشاندند و مرز اندیشه و
درک را گسترش می‌دادند. او هنرمندی شورشی بود که از سینما برای برجسته کردن
مسائل اجتماعی اغلب نادیده گرفته شده یا عمداً نادیده گرفته شده، استفاده می کرد.
ایستادگی شجاعانه داریوش مهرجویی در برابر ستم و سانسور در طول چند دهه شجاعتی بی‌نظیر
بود. ویدئوی اعتراضی او، که کمتر از شش ماه قبل از قتل وحشیانه او منتشر شد،
فریادی برای آزادی هنر بود و شهادتی بر اراده بی‌تزلزل او. دور از واقعیت نیست که
بگوییم او سنگین‌ترین بهای ممکن را برای پایمردی خود پرداخت؛ زندگی او به شکلی
فجیع و بهت‌آور فقط پنج ماه پیش به پایان رسید.» ایفما ادامه می‌دهد: «خاطره
و نقش مهرجویی در دنیای سینما نباید فراموش شود، بلکه باید جشن گرفته شود و برای
نسل‌های آینده به یادگار بماند، ما معتقدیم که میراث، زندگی و آثار او شایستگی
تقدیر در صحنه جهانی چون مراسم اسکار را دارند.»
این نامه به ابتکار
مهشید زمانی، منتقد فیلم ایرانی مقیم کالیفرنیا، برگزارکننده رویدادهای فرهنگی و
از اعضای ایفما پخش شد. او که به عنوان مشاور و محقق در مستند مهم حسن صلح‌جو به
نام گرفتگی غروب حضور داشته،
درباره زندگی، آثار و قتل مهرجویی تحقیق کرده است. فیلم صلح‌جو -محصولی از بی‌بی‌سی- به زندگی
مهرجویی و شخصیت او به عنوان هنرمند شورشی می‌پردازد که با سانسور تحت حکومت هر دو
رژیم شاه و جمهوری اسلامی روبرو بوده و از حمایت اخیر او از جنبش «زن، آزادی،
زندگی» حرف می‌زند. ایفما طی بزرگداشتی برای داریوش مهرجویی این مستند
را که در مراحل پایانی ساخت است، در بازار فیلم اروپا در جشنواره فیلم برلین
امسال اکران کرد.
نقل از ملانی گود
فلا/ نشریه ددلاین
لینک انگلیسی خبر